दहावीचा निकाल लागला… आता पुढे काय? | दहावी नंतरचे शिक्षण आणि करिअर मार्ग
आज दहावीचा निकाल लागला असून अनेक विद्यार्थ्यांचे स्वप्न पूर्ण झाली, तर काहीजण अपेक्षेप्रमाणे गुण न मिळाल्याने गोंधळात पडले आहेत. पण आठवा – हा केवळ एक टप्पा आहे, शेवट नव्हे! आता सर्वात महत्त्वाचं पाऊल म्हणजे "योग्य निर्णय घेणे".
चला तर जाणून घेऊया दहावी नंतरचे विविध पर्याय आणि मार्गदर्शन.
१. ११वी व १२वीचे पारंपरिक शिक्षण (HSC)
दहावीनंतरची सर्वसामान्य वाट म्हणजे उच्च माध्यमिक शिक्षण. यामध्ये तीन मुख्य शाखा आहेत:
विज्ञान शाखा (Science)
- डॉक्टर, इंजिनीअर, फार्मासिस्ट, आयटी, बायोटेक्नॉलॉजी, एअरफोर्स यांसारख्या करिअरसाठी.
- NEET, JEE, MHT-CET, NDA परीक्षांची तयारी करता येते.
वाणिज्य शाखा (Commerce)
- CA, CS, CMA, B.Com, BBA यांसारख्या शाखांसाठी.
- बँकिंग, फायनान्स, अकौंटिंग, मॅनेजमेंट क्षेत्रात संधी.
कला शाखा (Arts / Humanities)
- MA, BA, MSW, पत्रकारिता, UPSC/MPSC परीक्षांची तयारी.
- समाजशास्त्र, मानसशास्त्र, राज्यशास्त्र यामध्ये करिअर.
२. डिप्लोमा / पॉलीटेक्निक कोर्सेस
- थेट दहावीनंतर ३ वर्षांचा इंजिनिअरिंग डिप्लोमा करता येतो.
- संगणक, इलेक्ट्रिकल, मेकॅनिकल, सिव्हिल इ. ब्रँचेस उपलब्ध.
- १२वी न करता डिग्रीमध्ये थेट प्रवेशाची संधी.
३. ITI (Industrial Training Institute) कोर्सेस
- अल्पावधीचे (६ महिने ते २ वर्ष) तांत्रिक शिक्षण.
- इलेक्ट्रिशियन, फिटर, प्लंबर, वेल्डर, मेकॅनिक, COPA इ.
- रोजगारक्षम आणि कौशल्याधारित शिक्षण.
४. कौशल्य विकास व व्यावसायिक कोर्सेस
- डिजिटल मार्केटिंग, ग्राफिक डिझायनिंग, टायपिंग, डेटा एंट्री, मोबाईल रिपेअरिंग इ.
- PMKVY व NSDC अंतर्गत मोफत किंवा नाममात्र फीमध्ये कोर्सेस.
५. ओपन स्कूल व डिस्टन्स लर्निंग
- दहावीच्या गुणांमुळे पारंपरिक शिक्षण न शक्य झाल्यास NIOS किंवा युनिक युनिव्हर्सिटी यांच्याद्वारे शिक्षण.
- घरबसल्या शिक्षणाची संधी.
६. कला, क्रीडा व संगीत क्षेत्रातील करिअर
- चित्रकला, अभिनय, गायन, खेळ, डान्स इ. क्षेत्रात विशेष कौशल्य असेल तर यामध्ये प्रशिक्षण व करिअर.
दहावीनंतर योग्य कोर्स कसा निवडावा?
- स्वतःच्या आवडी, क्षमता व भविष्याच्या ध्येयावर आधारित निर्णय घ्या.
- केवळ गुण किंवा इतर काय घेत आहेत यावर न ठरवता, करिअर काउंसलिंग घ्या.
- तुमच्याकडे "जुनं शिकलंय का नवीन शिकायचंय" असा दृष्टिकोन हवा.
महत्त्वाचे – दहावी नापास विद्यार्थ्यांसाठी मार्ग
- घाबरू नका! तुम्ही पुढील वर्षी पुन्हा प्रयत्न करू शकता.
- NIOS किंवा युनिक ओपन बोर्डच्या माध्यमातूनही दहावी पुन्हा करता येते.
- ITI, स्किल कोर्सेसमधून नवीन सुरुवात करता येते.
उपसंहार
दहावीचा निकाल हा तुमच्या आयुष्यातील पहिला मोठा टप्पा आहे. पण ही संधी आहे – स्वतःला ओळखण्याची, योग्य दिशा निवडण्याची. स्वप्न मोठी ठेवा, मेहनत नक्की फळ देते!
तुमचं उज्ज्वल भवितव्य घडवण्यासाठी शुभेच्छा!
कृपया पोस्ट शेअर करा, जेणेकरून इतर विद्यार्थ्यांनाही योग्य मार्गदर्शन मिळेल.


If you have any doubts, please let be know.